BIOBLOEM
De laatste molenaar van Vlaanderen
Flourpower
Biobloem voor brood, pasta en pizza
Boeren brengen graan, de molenaar maalt, verkoopt de bloem of geeft ze terug aan de boer. Zo eenvoudig klinkt het. Maar binnenin de molen blijkt wat er in het landschap zo pittoresk en vredig uit ziet, toch een ingewikkelde machinerie te zijn. Tussen twee horizontale stenen worden de graankorrels fijngemalen. De onderste steen (de ligger) is onbeweeglijk en de bovenste (de loper) draait. De loper wordt aangedreven door de molenas, die op haar beurt wordt aangedreven door de wieken. Het wiekenkruis van de Artemeersmolen is vierentwintig meter groot, de kap van de molen weegt veertien ton, de stand van de wieken aanpassen aan de wind is een delicate karwei.
In Poeke staat de enige windmolen in Vlaanderen die nog professioneel werkt. Molenaar Mike Ekelschot kocht hem in 2015. Na een stevige restauratie begon hij biobloem te leveren aan restaurants, bakkers en particulieren.
“In bloem van industriële maalderijen zitten verbeteraars. Dat maakt luie bakkers”
Ik zie het samenspel van houten balken, armdikke touwen en gegroefde molenstenen. “De meeste molens die je bij ons in het landschap ziet staan, worden draaiende gehouden door hobbymolenaars en ze werken vooral op zondag. Voor mij is het altijd een vak geweest. Ik ben opgegroeid naast een maalderij en ik ging naar de vakschool in Wageningen, in Nederland. Ik werkte eerst bij verschillende molenaars en toen de Artemeersmolen te koop kwam, trok ik met een businessplan naar de banken. Keer op keer kreeg ik te horen dat het me nooit zou lukken om de zaak rendabel te maken. Maar ik vond er uiteindelijk een die wel wilde meestappen en kijk, de molen maalt.”
“Chapeau dat zo veel particulieren het volhouden om zelf hun brood te bakken. Kennelijk doet het deugd om met de handen in het deeg te zitten”
Samen met Soetkin, zijn partner, doen ze al het werk. Soetkin: “We hadden, zeker in coronatijd, gerust een hulpje kunnen gebruiken, want het was toen enorm druk. Het leek of iedereen aan het bakken was geslagen. Maar hoewel we een mooie opbrengst hebben, zit een extra werkkracht er voorlopig nog niet in. Het blijft een sector waar je niet rijk wordt. Onze marges zijn klein, maar de landbouwers hebben het nog moeilijker. Hoe dichter je bij de basis komt, hoe kleiner de marges, dat is eigenlijk de wereld op zijn kop.”
Ik stel de prangende vraag: wat is meel en wat is bloem? “Als je tarwekorrels of een ander graan maalt, noemt men het fijnste maalsel – dus zonder zemelen of kiemen – de bloem. Volkoren tarwemeel is gemaakt van gemalen tarwe waar de zemelen en kiemen niet uit gezeefd zijn. Of eenvoudiger: bloem is gezeefd meel. Elke soort tarwe of rogge geeft meel met andere bakkwaliteiten. Vooral de hoeveelheid gluten speelt daarin een belangrijke rol.”
Flourpower is volledig biologisch gecertifieerd en werkt met vier lokale boeren van wie ze tarwe, rogge en spelt kopen. Soetkin: “Dit voorjaar was de vraag naar spelt zeer groot, omdat de mensen denken dat het gezonder is. Daardoor kon onze boer uit Halle niet aan de vraag voldoen. Na veel zoeken vonden we een beetje in Nederland, maar dat was al 30% duurder geworden. Ook rogge blijft populair, zeker bij desembakkers, en ook glutenvrije of glutenarme producten worden vaak gevraagd.” Daarnaast wordt er ook nog loongemalen voor twee boeren, dat wil zeggen dat de boeren naar de molen komen om het eigen graan te laten malen.
Maar de stiel verdwijnt geleidelijk. “In Tollembeek bij Brussel werkt de Flietermolen ook biologisch, maar die doet het zonder wieken, enkel elektrisch. Bij ons is de molen deels elektrisch aangedreven, deels met wind. Onze bloem verschilt wel degelijk van de industriële maalderijen, die volledig computergestuurd zijn. Onze volkoren melen zijn niet gemengd en honderd procent vrij van verbeteraars. Samenstellingen met verbeteraars maken van bakkers luie bakkers.”
Mike en Soetkin werken gestaag aan de verbetering van de molen. “Binnenkort komen hier vier kleine silo’s en dat zal het werk vergemakkelijken. Zo zal het graan niet langer in zakken van 65 kilo met een katrol naar de steen gehesen moeten worden, maar zal het door een buizensysteem verlopen.”
Ze zijn er trots op dat ze aan toprestaurants en -bakkerijen leveren: “Een van de eerste klanten was Kobe Desramaults van De Superette in Gent. Het doet deugd als die je trouw blijven”.
