Gerijpt aan de rand van het Zwin
Al het goede van de zomer in een bokaal
Zoete Polder
Zomerfruit; kersen, pruimen, appelen, confituur en sappen.
We zijn begonnen met het planten van kersenbomen, maar omdat dit seizoen te kort was, hebben we het gaandeweg uitgebreid naar meer zomerfruit. Twee factoren hebben mijn keuze beïnvloed. We wonen in een kustgemeente, dus zijn er in de zomer veel toeristen en tweedeverblijvers, maar ook studenten die op zoek zijn naar een vakantiejob. Er zijn veel handen nodig om het fruit te plukken en te sorteren, precies op het goede moment.”
Wie Knokke zegt, denkt zee, zomer en vakantie. Maar hier, aan de Oosthoek, vlak bij het Zwin hoort daar nog iets bij: fruit. En voor Katleen Lanckriet-Van Steen is de zomer geen synoniem van vakantie, het is de drukste tijd. “Mijn man is de derde generatie Lanckriet die hier boert. Zijn ouders hadden een gemengd bedrijf met runderen, varkens, enkele paarden en akkerbouw met aardappelen, suikerbieten, vlas en wintertarwe. Plus een klein pension voor paarden. We behielden de paarden – dat is nu een groot pension -, maar we wilden ook iets van onszelf en dat werden fruitbomen.
“Om het seizoen zo lang mogelijk te maken staan er veel soorten en variëteiten, die op verschillende tijdstippen rijp zijn”
Het is een zomers spektakel bij uitstek: rijen lage fruitbomen, vol met rood fruit. “Maar het is geen eenvoudige teelt, na een lange periode van droogte zie je dat de bomen daar last van hebben. Als het plots hard regent, kunnen de vruchten barsten, waardoor ze onverkoopbaar worden. Het was mijn schoonmoeder die op het idee kwam om er confituur van te maken. Ik zou mezelf in eerste instantie geen confituurmaakster noemen, dat was niet ons eerste opzet. Maar we zijn eraan begonnen, en we doen het nog steeds samen, op de oude manier, in open koperen pannen en met weinig suiker.”
“Om het seizoen zo lang mogelijk te maken, hebben we verschillende soorten kersen geplant, daarna pruimen en appels, die op verschillende tijdstippen rijp zijn. Meestal begint de pluk van de kersen eind juni en duurt hij vijf weken. Daarna volgen de pruimen en momenteel (half september) is de pluk van de appeltjes in volle gang.”
Katleen neemt ons mee de boomgaard in, tilt een hoek van het net op en we kruipen er onderdoor: “Vroeger groeiden kersen aan hoge bomen en moesten ze geplukt worden met lange ladders. Intussen zijn er laagstammige fruitbomen, die de kweek weer aantrekkelijk hebben gemaakt. Dit zijn traag groeiende bomen, we snoeien ze terug tot vier meter. Als we ze laten groeien, worden ze misschien wel zes meter hoog, maar dat is niet efficiënt omdat we met ladders zouden moeten plukken, met het risico dat er ongelukken zouden gebeuren.”
“Ik ben ook gastvrouw van de Zwinstreek, in de zomer leid ik groepen rond en vertel ik over het paardenpension, het fruit, de streek en de boerderij”
Het is duidelijk dat het kweken van steenfruit een delicate kwestie is. “De ene vrucht is erg gevoelig voor nachtvorst, de andere voor regen, sommige kersen barsten gemakkelijk als ze rijp zijn. Je moet er precies op het juiste moment bij zijn.
Spreeuwen zijn de grootste vijand van kersen. Er zijn verschillende methoden om ze op afstand te houden, maar we proberen het alleen met netten te doen. We zijn blij als er een torenvalk in de buurt is, want de spreeuwen zijn er doodsbang voor. Tegenwoordig is er een tendens om boomgaarden te overkappen, vergelijkbaar met de plastic tunnels voor aardbeien om ze tegen de regen te beschermen. Maar een tunnel is nooit 100% dicht, bovendien, als de wind 50 km per uur waait in het binnenland, kan het hier 100 km zijn. Daarom hebben we de beslissing genomen: geen tunnels, maar we valoriseren de hele oogst.”
Met valoriseren doelt Katleen op de verschillende producten die ze in ‘het confituurhuisje’ verkoopt: jam – met weinig suiker, of zelfs enkele zonder toegevoegde suiker -, vruchtensappen en fruitbier. “De vruchten van onze eigen boomgaard leveren kersen-, pruimen-, mirabellen- en Reine-Claudeconfituur op. Van de appeltjes en kweeperen maken we gelei, of we combineren met vlierbloesem en -bessen, tijm en diverse kruiden. We verwerken ook lekker fruit van collega-fruittelers: aardbeien, bramen, kiwi, sinaasappel, blauwe bessen… en we maken verrassende combinaties zoals abrikozen en pruimen met rabarber. ‘Het Zoeteke’ is een zomers bier dat wordt gebrouwen van eigen tarwe, kersen en hop.”
Het grootste deel van het fruit wordt evenwel ter plaatse verkocht. Katleen levert aan een aantal winkels en restaurants die voor hun vers fruit speciaal naar de boerderij komen. “Mensen weten dat ik elke dag pluk en ze kopen liever een halve kilo en komen de volgende dag terug, in plaats van twee kilo voor een hele week te kopen.”
