Antwerpse stadswijn met een unieke smoel
Identiteit zit ’m in de maker
Wijnfaktorij
Wijn
Na zijn studies industrieel ingenieur, een indrukwekkende carrière van softwareontwikkelaar tot uitgever, gids en leerkracht wijn, ging hij wijnbouw studeren aan de gerenommeerde Franse wijnuniversiteit Suze la Rousse. “Daar leerde ik het belang van bodemcultuur en biodiversiteit. Die principes pas ik toe in mijn wijngaarden, maar daarnaast wil ik ook zo duurzaam mogelijk te werk gaan. Dat gaat verder dan geen additieven toevoegen of geen herbiciden gebruiken.”
Na 30 jaar lang wijnhuizen in alle hoeken van de wereld bezocht te hebben, wou Patrick Nijs z’n eigen unieke wijn creëren. Dat doet hij door vooral veel aandacht en liefde aan z’n bodem te geven, de terroir die zijn wijn zo’n unieke smoel geeft. En dat leverde hem zelfs een plekje op de wijnkaart van Hof van Cleve op.
“Wijn moet een expressie zijn van de maker en de plaats waar hij vandaan komt. Wijnen met een identiteit”, steekt Patrick van wal. “Dat begint voor mij bij de bodem. Het specifieke karakter van de ondergrond moet je proeven in de wijn. Daarom speelt 90% van wat ik doe zich af in de wijngaard. Die inzet bepaalt wat je proeft in het glas. Van zodra ik oogst, is het werk eigenlijk voorbij. Nadien begeleid ik enkel nog maar vergist druivensap. (lacht)”
“Wijn moet de expressie zijn van diegene die ze gemaakt heeft. Waarom zou ik me dan aan bepaalde regels moeten houden?”
“Ik wil de bodem beter maken voor de volgende generatie. Daarom gebruik ik nooit koper als sproeimiddel en mijd ik een ploeg en schoffel. Eigenlijk laat ik mijn bodem dus vooral met rust. (lacht) Van al dat ploegen verstoor je voortdurend de biodiversiteit, verstoor je de waterinfiltratie, stimuleer je de verdamping en worden voedingstoffen minder goed vastgehouden. Mede daardoor en omdat ik bepaalde bloemen en kruiden in mijn wijngaard plant, houdt mijn bodem langer water vast en hoef ik me op warme zomerdagen nooit zorgen te maken.
Liefst werk ik zo veel mogelijk met de hand. Snoeien, scheuten selecteren, ontbladeren, aftoppen, alles gebeurt manueel. Er rijdt nauwelijks een tractor in m’n wijngaard. Ook in de wijnfaktorij gebeurt alles manueel, zodat mijn energiefacturen nooit boven de € 40 per maand uitrijzen. Overhevelen van tanks gebeurt via de zwaartekracht, ik gebruik geen pompen. Kneuzen en ontristen gebeurt met de hand. Mijn etiketten zijn houtvrij en ik koop een groot aantal van mijn flessen bij een bedrijf dat ze eerst een aantal keer recycleert voordat het ze laat smelten. Voor mij is duurzaamheid de enige logische keuze.”
“Ik wil de bodem beter maken voor de volgende generatie”
Patrick heeft intussen drie wijngaarden verspreid over België: Houwaart, Reet en Maaseik. Maar wijn maken doet hij in de schaduw van de Antwerpse kathedraal, in zijn ‘Urban Boutique Winery’, pal over zijn eigen woning. “Ook dat is een duurzame beslissing. Ik leg weliswaar zelf enkele keren per week een groot traject af, maar ik breng de wijn wel naar de mensen toe. Klanten hoeven niet over en weer te rijden naar Limburg of Vlaams-Brabant om twee flessen wijn te kopen. Op die manier probeer ik een bewustwording te creëren. Tegelijk schuilt er ook een sociale reden achter: ik kan tussen het wijn maken door makkelijk mijn kindjes van school halen of samen eten met mijn gezin. (lacht)”
Toch is de boetiek enkel open op zaterdag. De rest van de tijd spendeert Patrick zo veel mogelijk in zijn wijngaarden en af en toe aan zijn andere professionele activiteiten. “De reden dat ik zo kan experimenteren is uiteraard omdat ik er niet persé van hoef te leven. Ik kan het me permitteren om wat eigenzinniger te zijn. Daarom noem ik me ook een ‘chansaar’, een gelukzak, niet toevallig de naam van onze wijn. Hierin blend ik wijnen van verschillende wijngaarden op verschillende terroirs. Iets wat doorgaans in het wijnbouwen niet gebeurt.
Traditioneel kenmerkt een wijn zich door een bepaalde plek. En ik vind dat wijn ook een expressie mag zijn van diegene die hem gemaakt heeft. Waarom zou ik me dus moeten houden aan strikte regels van appellaties als me dat net beperkt in m’n creativiteit? Ik proef en ruik voortdurend en gebruik al mijn zintuigen om wijn te maken. Ik volg als het ware mijn instinct. Dat vind ik veel interessanter dan laboresultaten vergelijken. Op die manier ben ik ook helemaal versmolten met mijn wijn. De wijn, dat ben ik.”
Onder het zwierige label Chansaar maakt Patrick witte, rode, rosé en mousserende wijnen. Wanneer hij nog eigenzinniger wil gaan, bottelt hij onder de naam Kontreir of Miljaar. Intussen verdiept hij zich ook in het maken van een ruby, een versterkte wijn in portostijl. “Doordat ik op zoveel plekken geweest ben, doe ik niets liever dan de verschillende wijntechnieken toe te passen op mijn druiven. Voor mijn ‘Ruby from Antwerp’ oogst ik de druiven erg laat en voeg ik een eau-de-vie toe die ik stook van dezelfde druiven van een jaar eerder. Vervolgens laat ik hem op vat rijpen door middel van het solerasysteem, bekend van de sherry. Zo krijg ik een bijzonder gevarieerde en complexe smaak. Hiermee wist ik intussen zelfs een Parijse chocolatier te verleiden om een pairing te maken met deze wijn. Mocht ik te veel in hokjes denken, dan zou dat nooit gebeurd zijn.”
